Wijzigingen in het Nederlandse arbeidsrecht per 1 januari 2020
De wet arbeidsmarkt in balans (WAB) heeft het Nederlandse arbeidsrecht per 1 januari 2020 ingrijpend gewijzigd. De nieuwe wet is o.a. bedoeld om het aantrekkelijker te maken om vast personeel in dienst te nemen. Onder meer het ontslagrecht, de ketenregeling voor tijdelijke contracten en de werkloosheidspremie (WW) zijn op 1 januari 2020 gewijzigd.
Nog geen drie jaar na de vorige grote wijziging in 2015 (Wet werk en zekerheid/WWZ) kwam de regering met plannen voor alweer een nieuwe wet. De Wet werk en zekerheid had namelijk tot doel de kloof tussen ‘vast’ en ‘flexibel werk’ te verkleinen, maar deze bleek echter juist alleen groter te zijn geworden. Vandaar dat op 1 januari 2020 de Wet arbeidsmarkt in balans is ingevoerd.
De kern van deze wet is dat vaste arbeid – het contract voor onbepaalde tijd – minder vast wordt terwijl flexibele arbeid juist minder flexibel en daarmee minder aantrekkelijk wordt.
Wat is er voor u veranderd?
- Lagere werkloosheidspremie (WW) bij vaste contracten
Er is een onderscheid gekomen tussen een lage en een hoge premie. Alleen onder strikte voorwaarden (o.a. wanneer sprake is van een schriftelijke arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd, geen oproepovereenkomst) mag u een lage WW-premie toepassen. In andere gevallen geldt een hoge WW-premie. Om u een idee te geven: bij een brutoloon van € 4.000 per maand scheelt dit al snel € 200 per maand! - Ontslag/uitdiensttreding
– De transitievergoeding wordt op een andere manier berekend en is vanaf dag 1 van toepassing.
– Ontslag wordt versoepeld door de introductie van een nieuwe ontslagreden voor de werkgever, de cumulatiegrond.
– Bij uitdiensttreding van de werknemer moet de reden worden vastgelegd in de salarisadministratie. - Type arbeidsovereenkomst
– U mag weer 3 tijdelijke arbeidsovereenkomsten in 3 jaar aanbieden.
– De rechten van oproepkrachten en “payroll werknemers” gaan wijzigen.
Hieronder leest u meer over deze wetswijzigingen.
Lagere werkgeverskosten (werkloosheidspremie/WW) voor vaste contracten
In 2020 is de WW-premie (werkloosheid) niet meer afhankelijk van de sector waarin een bedrijf zich bevindt, maar van het soort arbeidsovereenkomst met de werknemer. De sectorpremies en de algemene Awf-premie komen te vervallen.
Voor elke werknemer die de werkgever in vaste dienst neemt, geldt een lage premie. Voor tijdelijke/flexcontracten geldt een hoge premie.
Het verschil tussen de lage en de hoge premie bedraagt 5%. Om u een idee te geven: bij een brutoloon van € 4.000 per maand scheelt dit al snel € 200 per maand!
Klik hier voor een overzicht van de huidige premies & belastingen in Nederland.
De lage premie is van toepassing als een werkgever aan 3 voorwaarden voldoet:
- er is sprake van een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd die de omvang van de te verrichten arbeid eenduidig vastlegt, en
- de arbeidsovereenkomst is schriftelijk vastgelegd, en
- er is geen sprake van een oproepovereenkomst.
LET OP: ook voor werknemers die al geruime tijd in dienst zijn, waarbij de arbeidsovereenkomst van bepaalde tijd van rechtswege overgegaan is naar onbepaalde tijd, moet u kunnen bewijzen dat sprake is van een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd. Hierover verderop in dit bericht meer informatie.
In een aantal situaties ontstaat de verplichting om de lage premie met terugwerkende kracht alsnog te herzien naar de hoge premie. Dit betreft o.a. de volgende situaties:
- De dienstbetrekking eindigt binnen 2 maanden na aanvang.
- De werknemer krijgt binnen een kalenderjaar meer dan 30% meeruren verloond dan contractueel voor dat jaar is overeengekomen. Deze bepaling is niet van toepassing als een arbeidsomvang van minimaal 35 uur per week is overeengekomen.
M.a.w. de afgesloten loonperiode moet worden opengebroken en de premie moet van laag naar hoog gezet worden. Ook moet er opnieuw verloond worden en moet er een gecorrigeerde loonaangifte worden ingediend.
Ter verduidelijking enkele voorbeelden:
- Werknemer overlijdt binnen de proeftijd en had een contract voor onbepaalde tijd. Dan moet toch met terugwerkende kracht de hoge premie toegepast worden, ondanks dat bekend is dat de werknemer nooit een WW-uitkering zal aanvragen!
- De werknemer heeft een contract voor onbepaalde tijd voor 12 uur per week. Als dat contract ook schriftelijk is afgesloten, dan is de lage premie van toepassing. Werkt de werknemer echter gemiddeld gedurende een jaar niet 12 maar 17 uur per week, dan zijn er meer dan 30% meeruren verloond. Gevolg? Aan het einde van het jaar het hele jaar herzien en alsnog de hoge premie toepassen. Besluit een onderneming om niet te herzien, dan wordt er een correctieverplichting door de Belastingdienst opgelegd.
– NB* Wordt tussentijds het parttime % aangepast en laat u de werknemer zo meer werken, dan is er niets aan de hand;
– NB* Krijgt de werknemer de overuren gecompenseerd in tijd voor tijd, dan is er niets aan de hand;
– NB* Krijgt de werknemer de overuren vergoed in de vorm van een bonus, dan lijkt er evenmin iets aan de hand.
Dergelijke situaties kunnen ertoe leiden dat werkgevers “creatief” worden op dit gebied. Onduidelijk is nog hoe de Belastingdienst hier mee om zal gaan.
I.v.m. de bewijslast omtrent het al dan niet aanwezig zijn van een schriftelijke arbeidsovereenkomst en het type ervan, zijn er per 2020 3 nieuwe verplichte velden bijgekomen op de salarisspecificatie, namelijk:
- Schriftelijke arbeidsovereenkomst: Ja/Nee
- Arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd: Ja/Nee
- Oproepovereenkomst: Ja/Nee
LET OP: Is er géén schriftelijke arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd bij de salarisadministratie aanwezig, dan moet vanaf 1 januari 2020 de hoge WW-premie toegepast worden.
Heeft u bestaande werknemers die feitelijk wél in vaste dienst zijn, maar waarvan géén schriftelijke arbeidsovereenkomst bij de salarisadministratie aanwezig is
Dan moet u alsnog kunnen bewijzen dat de betreffende werknemers een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd hebben. In eerste instantie moest u met hen alsnog, vóór 1 januari 2020, een schriftelijke arbeidsovereenkomst of addendum aangaan om de lagere WW-premie te mogen toepassen. Gelukkig is voor déze specifieke situatie echter uitstel verleend tot 1 april 2020, dat met nog eens 3 maanden verlengd wordt tot 1 juli 2020 i.v.m. de Corona-crisis. Bovendien is een addendum of overeenkomst niet meer noodzakelijk; u kunt ook volstaan met het sturen van een mail aan uw werknemers waarin u aangeeft dat zij een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd hebben en dat dit geen oproepovereenkomst is. Uw werknemers dienen u dan nog wel een mail terug te sturen waarin zij dat bevestigen.
U mag dus voor uw bestaande werknemers met een vast dienstverband de lagere WW-premie toepassen, op voorwaarde dat u er vóór 1 juli 2020 voor zorgt dat er bij de salarisadministratie één van de volgende schriftelijke onderbouwingen aanwezig is:
- Een bevestiging van uw werknemer per mail, zoals hierboven omschreven.
- Een door werkgever én werknemer ondertekende schriftelijke arbeidsovereenkomst of addendum waaruit blijkt dat sprake is van een contract voor onbepaalde tijd met een vaste omvang van het aantal arbeidsuren.
Is dat op 1 juli 2020 niet het geval, dan moet u alsnog, met terugwerkende kracht tot 1 januari 2020, de hogere WW-premie toepassen.
Ontslag & einde dienstverband
Bij ontslag vóór 2020 hoefde de werkgever de werknemer geen transitievergoeding te betalen als deze nog geen 2 jaar in dienst was. Dit is veranderd. Onder de WAB heeft een werknemer al vanaf zijn eerste werkdag recht op een transitievergoeding bij ontslag, zelfs tijdens zijn proeftijd! De periode voor de transitievergoeding wordt niet meer afgerond op halve jaren, maar berekend over de werkelijke contractduur.
Daar staat tegenover dat de werkgever een lagere transitievergoeding gaat betalen. Voor elk jaar dienstverband geldt 1/3 bruto maandsalaris, dus ook voor de jaren na 10 jaar dienstverband. Nu betaalt een werkgever na 10 jaar nog 1/2 bruto maandsalaris per gewerkt jaar en voor werknemers ouder dan 50 jaar kan dit zelfs oplopen tot 1 maandsalaris per gewerkt jaar.
Lees meer over de berekening van de transitievergoeding per 1 januari 2020.
Er zijn nu minder strenge voorwaarden voor het ontslag van werknemers in vaste dienst. Als een werkgever vóór 2020 iemand wilde ontslaan, moest die werkgever volledig voldoen aan één van de acht gronden voor ontslag. Onder de nieuwe regels is ontslag ook mogelijk als sprake is van een optelsom van omstandigheden, de zogeheten cumulatiegrond.
Neem bijvoorbeeld een situatie waarin je een werknemer wilt ontslaan wegens disfunctioneren, maar dit niet voldoende kunt aantonen omdat je geen volledig ontslagdossier hebt opgebouwd. Daarnaast is het zo dat de verstandhouding tussen werkgever en werknemer flink is verstoord. Beide omstandigheden bieden afzonderlijk beschouwd misschien geen volledige grond voor ontslag, maar in combinatie wel.
Als de arbeidsovereenkomst op basis van de cumulatiegrond wordt ontbonden, kan de werknemer aanspraak maken op een extra vergoeding. Deze wordt opgeteld bij de transitievergoeding, maar mag niet méér bedragen dan de helft van de transitievergoeding. De vergoeding bedraagt dan maximaal 150% van de transitievergoeding.
Sinds 2020 moet de code “reden uit dienst” verplicht ingevoerd worden in de salarissoftware en wel zo nauwkeurig mogelijk. Afhankelijk daarvan wordt namelijk bij het UWV bepaald of de werknemer in aanmerking komt voor een uitkering. Gebeurt dit niet en wordt bijvoorbeeld de standaard code “overige” ingevuld, dan bestaat de kans op controle door het team handhaving van de Belastingdienst. Dit betekent voor u dat u bij een uitdiensttreding van één van uw werknemers altijd aan uw salarisadministrateur moet melden waarom de werknemer uit dienst gaat.
Type arbeidsovereenkomst
Er is een ruimere regeling gekomen voor opeenvolgende tijdelijke contracten (de ketenbepaling). Tot 2020 mocht je een werknemer maximaal 3 contracten aanbieden over een periode van maximaal 2 jaar. Deze regeling is verruimd naar 3 contracten in 3 jaar.
Daarmee is de ketenregeling weer vrijwel gelijk aan die in de periode vóór de invoering van de WWZ. De verplichte pauze tussen 2 opvolgende contracten blijft in beginsel 6 maanden. Eerst na 6 maanden uit dienst wordt de keten doorbroken en mag er weer gedacht worden aan een nieuwe keten van 3 tijdelijke contracten. Wel kan in een cao worden afgesproken dat deze periode tot 3 maanden wordt verkort. Dat mag alleen als sprake is van seizoenswerk dat maximaal 9 maanden per jaar kan worden verricht.
De WAB schrijft voor dat een oproepkracht met een nulurencontract of een min/maxcontract alleen verplicht is te komen werken, als je hem minimaal 4 dagen van tevoren oproept. Doe je dat niet, dan heeft hij het recht het werk te weigeren. En zeg je een oproep tot werken korter dan 4 dagen van tevoren af, dan moet je de oproepkracht die uren toch uitbetalen.
Na iedere contractperiode van 12 maanden ben je als werkgever bovendien verplicht om de oproepkracht een contract aan te bieden voor het gemiddelde aantal uren dat hij in die 12 maanden heeft gewerkt.
Was een oproepkracht bijvoorbeeld ingehuurd voor 20 uur per week, maar heeft hij een jaar lang gemiddeld 28 uur per week gewerkt, dan moet de werkgever hem na dat jaar een contract voor 28 uur bieden. Gebeurt dat niet, dan kan de oproepkracht salaris claimen over het hogere aantal uren. De werknemer is overigens niet verplicht dit aanbod te accepteren.
Deze verplichting om een contract aan te bieden lijkt echter niet te gelden als het nulurencontract of min/maxcontract van tijdelijke aard is en eindigt op de overeengekomen einddatum.
Payrolling is een populaire contractvorm voor werkgevers om vaste dienstverbanden te vermijden, maar ligt al jaren onder vuur. Er zijn ook in de praktijk veel misverstanden over. Lees meer over het verschil tussen payroll en payrolling.
Payrolling zoals hier bedoeld (dus niet de situatie zoals bij Interfisc, waar Interfisc niet de werkgever is maar de salarisadministratie verzorgt voor werknemers die in dienst zijn bij een werkgever, die de salarisadministratie heeft uitbesteed aan Interfisc) heeft betrekking op werknemers die voor een werkgever werken, die wenst dat de werknemers niet bij hem zelf in dienst zijn. Er wordt een andere onderneming ingeschakeld (payrolling bedrijf) alwaar de werknemers formeel gezien in dienst treden, terwijl ze in de praktijk werkzaam zijn in de onderneming van de werkgever. Deze werknemers worden wel payrollers genoemd.
Voor het payrolling bedrijf golden tot 2020 dezelfde, lichtere arbeidsrechtelijke regels als voor uitzendkrachten. Maar dit is dus veranderd. Kortom, onder de WAB hebben payrollers vrijwel dezelfde rechten als de eigen werknemers. Een werkgever gaat dus meer betalen voor de arbeid van payrollers, wat deze contractvorm wellicht minder aantrekkelijk zal maken.
De gelijkheid tussen payrollers en eigen medewerkers betreft zowel de primaire als de secundaire arbeidsvoorwaarden. Dus niet alleen het salaris en vakantiegeld, maar ook de prestatiebeloning of dertiende maand en de vakantiedagen, enzovoort.
Alleen voor wat betreft het pensioen kan een andere regeling gelden. Payrolling bedrijven zijn pas vanaf 1 januari 2021 verplicht om een ‘adequate pensioenvoorziening’ te treffen. Dan moeten ook de pensioenvoorwaarden van het payrolling bedrijf in lijn zijn met die van werknemers in dienst bij de werkgever of die van werknemers in dezelfde sector.
Gerelateerde thema's
- Publicatiedatum:
Op de hoogte blijven van het laatste nieuws?
Volg ontwikkelingen op het gebied van werkgeversverplichtingen in Nederland, België, Duitsland, Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk en Italië op de voet.
Samen, oplossingsgericht en zorgzaam
Al sinds 1972 biedt Interfisc internationale HR & Payroll oplossingen aan in Nederland, België, Duitsland, Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk en Italië. Wij doen dit vanuit ons hoofdkantoor in Nederland en filialen in België, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk en met een internationaal team van ca. 45 bevlogen en zorgzame medewerkers.
- Grondige kennis van de lokale regels over arbeidsrecht, sociale zekerheid, belastingen, employee benefits, veiligheid & gezondheid
- Wij houden u op de hoogte van wijzigingen in de lokale wetgeving, aangevuld met praktische oplossingen
- Eén aanspreekpunt voor al uw vragen
- Sinds 1972 expert in grensoverschrijdend verlonen
- Wij spreken uw taal!
Wilt u meer informatie?
Vragen over wat u allemaal moet regelen?
Ons customer support team staat voor u klaar, u bereikt ons telefonisch of via het contactformulier.
Niet gevonden wat u zocht?
In de wereld van internationale tewerkstelling is elke situatie uniek. Heeft u vragen waarop onze website geen antwoord biedt, aarzel dan niet om ons deze te stellen, wij denken graag met u mee!
Schrijf u in voor onze nieuwsbrief!
Volg ontwikkelingen op het gebied van werkgeversverplichtingen in Nederland, België, Duitsland, Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk en Italië op de voet.
- Copyright Interfisc 2024